Η Ιστορία των Ινδιάνων III

Τότε ήταν που ο Cody πρόσθεσε ένα νέο κεφάλαιο στο μύθο του σε μια μονομαχία με τον αρχηγό των Cheyenne, τον Yellow Hair, τον οποίο υποτίθεται πως πρώτα τον σκότωσε με τουφέκι, κατόπιν τον μαχαίρωσε στην καρδιά και τελικά του αφαίρεσε το δέρμα και τα μαλλιά “σε περίπου πέντε δευτερόλεπτα” κατά τα λεγόμενά του.

Άλλοι περιέγραψαν την αναμέτρηση σαν μια μάχη σώμα με σώμα και ανέφεραν λανθασμένα το όνομα του αρχηγού σαν Yellow Hand. Άλλοι λένε πως μόλις που σήκωσε το δέρμα και τα μαλλιά του Ινδιάνου αρχηγού, αφού πέθανε στη μάχη. Ό,τι και αν έγινε στην πραγματικότητα, ο Cody υπερβάλλοντας χαρακτηριστικά μετέτρεψε το περιστατικό σε μελόδραμα - Το πρώτο “scalp” που πήρε ο Buffalo Bill για τον Custer - για τη φθινοπωρινή θεατρική περίοδο.

Η θεατρική ιδιοφυία του Cody, αποκαλύφθηκε το 1883, όταν οργάνωσε την Άγρια Δύση του Buffalo Bill , ένα υπαίθριο υπερθέαμα που δραματοποιούσε μερικά από τα πιο γραφικά στοιχεία της ζωής των συνόρων :
ένα κυνήγι με αληθινά βουβάλια, μια επίθεση των Ινδιάνων στη σκηνή Deadwood με αληθινούς Ινδιάνους, μια βόλτα με το Pony Express και σαν αποκορύφωμα μια δραματική αναπαράσταση από τη τελευταία μάχη του Custer στην οποία έπαιρναν μέρος κάποιοι Lakota που πραγματικά είχαν πολεμήσει σε εκείνη τη μάχη. Μισό τσίρκο και μισό μάθημα ιστορίας, αναμειγνύοντας το συναισθηματισμό με τον εντυπωσιασμό, το “show” αποδείχτηκε τεράστια επιτυχία, κάνοντας περιοδείες στη χώρα για τρεις δεκαετίες και παίζοντας για τα ενθουσιώδη πλήθη σε όλη την Ευρώπη.

Αργότερα, η Άγρια Δύση του Buffalo Bill θα παρουσίαζε την άριστη σκοπεύτρια Annie Oakley, τον πρώτο βασιλιά των Cowboys Buck Taylor, και για μια περίοδο το φονιά του Στρατηγού Custer τον Αρχηγό Sitting Bull .Ο Cody πρόσθεσε ακόμη και διεθνή χροιά φτιάχνοντας μια ομάδα δεινών ιππέων από όλο τον κόσμο, που περιλάμβανε κοζάκους, λογχοφόρους του ιππικού και άλλους ιππείς του “Παλιού Κόσμου” μαζί με “vaqueros”, “cowboys” και Ινδιάνους από την Αμερικάνικη Δύση.

Αν και είχε πλέον ολοκληρωτικά απορροφηθεί από τη δημοσιότητά του σαν Buffalo Bill, ο Cody είχε ακόμα φήμη από την πραγματική του ζωή στη Δύση και το 1890 τον κάλεσαν στο στρατό για μια ακόμη φορά, κατά τη διάρκεια των σχετικών με τον Ghost Dance εξεγέρσεων των Ινδιάνων και ταξίδεψε ακόμα και μέχρι το Wounded Knee μετά τη σφαγή για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της τάξης.

Ο Cody έκανε μια ολόκληρη περιουσία από τη δουλειά του, του θεάματος και την έχασε εξαιτίας της κακής διαχείρισης και της αδυναμίας του για αμφίβολα επενδυτικά σχέδια. Στο τέλος, ακόμη και “η Άγρια Δύση” χάθηκε σε πιστωτές. Ο Cody, πέθανε στις 10 Ιανουαρίου, το 1917, και είναι θαμμένος σε ένα τάφο από μασίφ βράχο στην κορυφή του Lookout Mountain, κοντά στο Denver, στο Colorado.

Οι καταυλισμοί

Επειδή η Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ήθελε να ελέγχει πλήρως τις φυλές των Ινδιάνων και να τις περιορίσει σε καθορισμένα όρια για την καλύτερη διατήρηση της τάξης, υιοθέτησε την πολιτική της τοποθέτησής τους σε περιοχές δικές τους, που ονομάσθηκαν «καταυλισμοί».

Αυτό το βήμα ανάγκασε τους γηγενείς να αντιληφθούν τα οφέλη της μόνιμης εγκατάστασης σε ένα μέρος και να εξαρτούν την επιβίωσή τους από τη δική τους οικοτεχνία παρά από τα πιο αβέβαια προϊόντα του κυνηγίου.

Ένας Νόμος του Κογκρέσου που ψηφίστηκε το 1877, δεν αναγνώριζε πλέον τις Ινδιάνικες φυλές ως ξεχωριστές κοινότητες και επέτρεπε τη διαίρεση όλων των φυλετικών γαιών και των καταυλισμών με τέτοιο τρόπο, ώστε κάθε μέλος της φυλής να μπορεί να κατέχει ένα ξεχωριστό κλήρο. Πολλοί από αυτούς τους κλήρους είχαν σημαντική αξία και οι κάτοχοί του δεν ήταν κατά κανένα τρόπο αδικημένοι, τουλάχιστον σε υλικό επίπεδο.

Συνολικά η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών προς τους Ινδιάνους υπαγορευόταν από τη δικαιοσύνη και την ανθρωπιά, αλλά δεν έλειψαν και περιπτώσεις στις οποίες Ινδιάνοι οδηγήθηκαν σε άγονες περιοχές, αφού η πίεση των λευκών αποίκων συχνά εξανάγκαζε την Κυβέρνηση να αποσπάσει από τον Ερυθρόδερμο τη γη που του είχε αρχικά παραχωρηθεί.

Η μάχη του Little Bighorn
"A GOOD DAY TO DIE"

Το 1874, ο George Armstrong Custer, που έξι χρόνια πριν είχε σφαγιάσει τους Southern Cheyenne του Black Kettle, στον ποταμό Washita, οδήγησε όλους τους Δυτικούς Sioux πρόσωπο με πρόσωπο με μία άλλη κρίση. Αγνοώντας τη Συνθήκη του 1868, που εγγυούταν στους Sioux, το δυτικό μισό της σημερινής Νότιας Dakota, σαν καταυλισμό για την διαρκή και αποκλειστική τους χρήση, ο Στρατηγός Sheridan έστειλε τον Custer και μια μεγάλη αναγνωριστική αποστολή στα Black Hills, στην καρδιά του καταυλισμού, για να βρουν περιοχή για ένα νέο φρούριο.

Η εισβολή ήταν παραβίαση της συνθήκης, που έλεγε, «Κανένα λευκό άτομο ή άτομα, δε θα επιτραπεί να εγκατασταθεί ή να απασχολήσει οποιοδήποτε μέρος της περιοχής, χωρίς τη συγκατάθεση των Ινδιάνων και για να περάσει από την περιοχή το ίδιο».

Για τους Sioux, το ιερό Paha Sapa ή Black Hills, ήταν το πνευματικό κέντρο του κόσμου τους, όπου οι άνθρωποί τους αποσύρονταν από τις ζεστές στέπες, για να νηστέψουν και να προσευχηθούν, να εκλιπαρήσουν για κάποιο όραμα, για να έχουν επικοινωνία με τον υπερφυσικό κόσμο, και για να ανανεώσουν τις δυνάμεις τους και την καλή πνευματική τους υγεία, στις πηγές και ανάμεσα στους δροσερούς, καλυμμένους από πεύκα λόφους της περιοχής. Επιπρόσθετα με την προσβολή προς τους Ινδιάνους ο Custer μετέτρεψε αυτή την παράνομη εισβολή σε αποστολή αναζήτησης χρυσού.

Όταν βρήκε χρυσό και διακήρυξε τα νέα στον κόσμο, τα αποτελέσματα ήταν προβλέψιμα. Εκατοντάδες μεταλλωρύχοι, επιχειρηματίες και τυχοδιώκτες, καταπάτησαν τα Black Hills και τις ιερές τοποθεσίες των Sioux, φτιάχνοντας κατασκηνώσεις και πόλεις, κόβοντας τα δέντρα, μολύνοντας τα ρυάκια, και αντιστεκόμενοι επιτυχώς στις απρόθυμες προσπάθειες του στρατού να τους διώξει.

Ενωμένοι μέσω της οργής τους, οι Sioux απείλησαν με πόλεμο προς τους εισβολείς, οι οποίοι με τη σειρά τους, ενώθηκαν σε διαμαρτυρία με σκοπό τη μετακίνηση των Sioux, από εκεί, που στην πραγματικότητα ήταν ακόμη η χώρα των Ινδιάνων.

Η λύση της Κυβέρνησης, παραβλέποντας την ιερή φύση των Black Hills και θεωρώντας την περιοχή σαν ένα οποιοδήποτε κομμάτι γης, ήταν να προσπαθήσει να την αγοράσει από τους Ινδιάνους. Ο Red Cloud και αρκετοί αντιπρόσωποι αρχηγοί κλήθηκαν στην Washington και αν και τους τρομοκράτησαν και τους απείλησαν, επέμειναν ότι έπρεπε να συμβουλευτούν όλους τους Sioux.

Το Σεπτέμβριο του 1875, μια ειδική κυβερνητική αποστολή συναντήθηκε τελικά στην αντιπροσωπεία του Red Cloud με περίπου είκοσι χιλιάδες Sioux, οι περισσότεροι από αυτούς ήταν από τις αντιπροσωπείες, αλλά άλλοι αντιπροσώπευαν τις διαφορετικές «εχθρικές» ομάδες του βορά.

Ο ένας μετά τον άλλο οι ομιλητές των φυλών καταδίκασαν την κυβέρνηση. Χαρακτηριστικά ήταν τα σχόλια ενός Lower Yanktonai αρχηγού, του Wanigi Ska (White Ghost): «Έχετε διώξει μακριά το κυνήγι και τα μέσα της επιβίωσής μας έξω από τη χώρα, μέχρι τώρα δε μας έχει μείνει τίποτα που να είναι πολύτιμο εκτός από τους λόφους που μας ζητάτε να εγκαταλείψουμε. Η γη είναι γεμάτη ορυκτά όλων των ειδών, και στη γη το έδαφος είναι καλυμμένο από δάση πυκνόφυτα με πεύκα, και όταν τα δώσουμε αυτά στο Μεγάλο Πατέρα ξέρουμε ότι δίνουμε το τελευταίο πράγμα που είναι πολύτιμο είτε για μας είτε για τους λευκούς».

Ο Tatanka Yotanka, ή Sittimg Bull, ένας μεγάλος πολεμιστής και ένας πνευματικός αρχηγός με δυνατές δυνάμεις δεν ήταν εκεί αλλά οι Hunkpapas διαβίβασαν την προειδοποίησή του: Δε θέλουμε κανένα λευκό εδώ. Οι Black Hills ανήκουν σε μένα. Εάν οι λευκοί προσπαθήσουν να τους πάρουν, ΕΓΩ ΘΑ πολεμήσω.

Ο Red Cloud, προσπαθώντας να επιβεβαιώσει την εξουσία του να μιλήσει εκ μέρους όλων, ζήτησε έξι εκατομμύρια δολάρια για την περιοχή των Black Hills. Οι αντιπρόσωποι προσέφεραν έξι εκατομύρια δολλάρια, και το συμβούλιο διαλύθηκε χωρίς να έχει καταφέρει τίποτα. Το Νοέμβριο, με την υποκίνηση του Προέδρου Grant, η κυβέρνηση διέταξε όλες τις «εχθρικές» ομάδες να πάνε στις αντιπροσωπείες των Sioux μέχρι τις 31 Ιανουαρίου ή θα τους οδηγούσαν εκεί οι στρατιώτες.

Η πεποίθηση ήταν ότι από τη στιγμή που οι αγωνιστές Ινδιάνοι, θα ήταν κάτω από τον έλεγχο των αντιπροσωπειών, θα μπορούσαν να πεισθούν να πουλήσουν την περιοχή των Black Hills με τους όρους της Κυβέρνησης. Αλλά η 31η Ιανουαρίου ήρθε και πέρασε, και οι «εχθρικές» κυνηγετικές ομάδες του βορά είτε δεν ήθελαν να πάνε, είτε δε μπορούσαν να πάνε, με τόσο σύντομη ειδοποίηση μέσα στο χειμώνα των Μεγάλων Πεδιάδων.

Το Φεβρουάριο του 1876, καθώς οι Η.Π. ετοιμαζόντουσαν να γιορτάσουν την επέτειο της δικής τους ελευθερίας, ο Στρατηγός Sheridan έβαλε τα σχέδια σε εφαρμογή για μια ανοιξιάτικη αποστολή από τρία στρατιωτικά σκέλη, για να αναγκάσουν τις ελεύθερες ομάδες να πάνε στις αντιπροσωπείες. Αλλά τα έθνη των Sioux δε θα τρομοκρατούνταν. Καθώς ο καιρός γινόταν πιο ζεστός, εκατοντάδες πολεμιστών άφησαν τις αντιπροσωπείες και υπερχείλισαν τις τάξεις των μαχόμενων ομάδων στο βορά.

Στις 17 Ιουνίου, στο ποταμό Rosebud στη Montana, χίλιοι πολεμιστές Sioux, με αρχηγό τον Crazy Horse, σταμάτησαν το πρώτο σκέλος των 1.300 στρατιωτών, διοικούμενο από το Στρατηγό George Cook και συμπληρωμένο με Crow και Shoshoni ανιχνευτές, και τους ανάγκασαν να υποχωρήσουν σε ένα στρατόπεδο-βάση στα νότια. Από το Rosebud οι δυνάμεις του Crazy Horse πέρασαν στην κοιλάδα του Little Bighorn River, γνωστή στους Ινδιάνους σαν Greasy Grass, και ενώθηκαν με ένα τεράστιο χωριό από επτά έως δέκα χιλιάδων Lakota, Yanktonais, Santees, Northern Arapaho και Northern Cheyennes, των οποίων οι κύκλοι των κατασκηνώσεών, απλώνονταν για σχεδόν τρία μίλια κατά μήκος του ποταμού. Περισσότερο βόρεια, τα άλλα δύο σκέλη της αποστολής του στρατού-το ένα ερχόμενο από τα δυτικά στη Montana, το άλλο από τον ποταμό Missouri στα ανατολικά-συναντήθηκαν και έστρεψαν νότια για να παγιδεύσουν τις «εχθρικές» ομάδες.

Προπορευόμενο από το κυρίως σώμα, η 7η Ύλη Ιππικού, οδηγούμενη από τον Custer - τον άντρα που κατακρεούργησε τους Cheyennes του Black Kettle και δεν είχε σκεφτεί τίποτε αρχίζοντας ένα πυρετό χρυσού μέσα στην ιερή χώρα των Sioux, είδε και προετοιμάστηκε να επιτεθεί στον τεράστιο καταυλισμό στο Little Bighorn. Νιώθοντας ασφαλείς στη δική τους χώρα, οι Sioux και οι σύμμαχοί τους δεν είχαν πάρει προφυλάξεις για να φυλαχτούν από μια αναπάντεχη επίθεση, και δεν αντιλήφθηκαν τον κίνδυνο παρά μόνο όταν είδαν τη σκόνη, που σηκωνόταν από τις κορυφογραμμές ανατολικά του ποταμού, από τους άντρες του ιππικού που πλησίαζαν

Ο Wooden Leg, ένας νεαρός Northern Cheyenne πολεμιστής, θυμάται τη σκηνή ανάμεσα στα tipis των Cheyenne, τα πιο βόρεια στη γραμμή των κατασκηνώσεων:

Oι γυναίκες ούρλιαζαν και οι άντρες έβγαζαν πολεμικές κραυγές. Μέσα σε όλα αυτά μπορούσαμε να ακούσουμε γέρους άντρες να φωνάζουν :

«Οι στρατιώτες είναι εδώ. Νέοι άντρες, βγείτε και πολεμήστε τους.”

Στους λόφους πάνω από τον ποταμό, ο Custer μοίρασε τις δυνάμεις του. Μερικοί από τους στρατιώτες πέρασαν το Little Bighorn νότια των κατασκηνώσεων, στράφηκαν βόρεια και άρχισαν μάχη, επιτιθέμενοι προς το χωριό Hunkpapa, το νοτιότερο των Ινδιάνικων κατασκηνώσεων. Καθώς οι στρατιώτες έρχονταν προς το μέρος τους ο Sitting Bull ανασύνταξε τους άντρες του για να προστατεύσει τις γυναίκες και τα παιδιά.

Ο Runs-the-Enemy, ένας Cut Head των Yanktonai Sioux με τους Hunkpapas, θυμήθηκε που τον άκουσε:
Ο Sitting Bull είπε «Ένα πουλί, όταν είναι στη φωλιά του, απλώνει τα φτερά του πάνω στη φωλιά και τα αυγά και τα προστατεύει. Είμαστε εδώ για να προστατεύσουμε τις γυναίκες μας και τα παιδιά μας, και δεν πρέπει να αφήσουμε τους στρατιώτες να τους πιάσουν».

Ήταν πάνω σε ένα γκριζοκίτρινο άλογο, και ίππευε από τη μια άκρη της γραμμής ως την άλλη, φωνάζοντας : «Κάντε μια γενναία μάχη».

Στις κατασκηνώσεις, οι Ινδιάνες γυναίκες, τα παιδιά και οι γηραιότεροι μπορούσαν να ακούσουν τους ήχους της μάχης ανάμεσα στους λόφους και πολεμιστές στον ποταμό, αλλά μέσα στον καπνό και τη σκόνη δε μπορούσαν να δουν ποια πλευρά νικούσε. Οδηγούμενοι από τον Gall, οι Hunkpapas έσπασαν τη μάχη στην κορυφή των απόκρημνων όπου είχαν κυνηγήσει τους πρώτους στρατιώτες που τους είχαν επιτεθεί και στρεφόμενοι προς τα βόρεια, έπεσαν πάνω στους στρατιώτες με τον Custer.

Την ίδια στιγμή, άλλοι Ινδιάνοι όρμησαν προς τον ποταμό για να επιτεθούν στους άντρες του Custer από τα δυτικά. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν οι Cheyennes με τον Two Moons. «Κάναμε κύκλο ολόγυρά τους στριφογυρίζοντας σαν το νερό γύρω από την πέτρα», είπε αργότερα. Στο μεταξύ, στην κατασκήνωση της Oglala, ο Crazy Horse, έζεψε το άλογό του και κάλεσε τους Oglala πολεμιστές του να τον ακολουθήσουν.

«Ελάτε Lakotas. Είναι μια καλή μέρα για να πεθάνουμε» φώναξε. Περνώντας τον ποταμό, πλευροκόπησαν τους άντρες του Custer στα βόρεια και στα ανατολικά, σφίγγοντας τον Ινδιάνικο κύκλο γύρω από τους στρατιώτες. Η Black Elk ένα δεκατριάχρονο κορίτσι της Oglala, παρακολουθούσε το μαχόμενο χωριό, «Μια μεγάλη σκόνη στριφογύριζε στο λόφο, και μετά τα άλογα άρχισαν να βγαίνουν με άδειες σέλες» είπε.

Η μάχη ενάντια στους άντρες του Custer είχε τελειώσει σε λιγότερο από μισή ώρα. «Οι σφαίρες έπαψαν να έρχονται από τους στρατιώτες» θυμήθηκε ο Wooden Leg.Ο ανηψιός του Sitting Βull, ο White Bull, ήταν ένας από τους πολλούς που πίστεψαν ότι είχε σκοτώσει τον Custer:
Στην κορυφή του λόφου, συνάντησα το θείο μου. Είχε βρεθεί γύρω από το οχυρό Abraham Lincoln και γνώριζε τον Custer εξ όψεως. Όταν έφτασε στο ψηλό στρατιώτη που βρισκόταν ανάσκελα, τον έδειξε και είπε, «ο Long Hair («Μακριά Μαλλιά») νόμιζε ότι ήταν ο πιο σπουδαίος άντρας του κόσμου. Τώρα κείτεται εκεί».

Κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας και εκείνης της νύχτας, οι Ινδιάνοι πολιόρκησαν τους πρώτους στρατιώτες που είχαν επιτεθεί στην κατασκήνωση των Hunkpapa και τους οποίους είχαν κυνηγήσει προς τον ποταμό και τα απόκρημνα. Την επόμενη μέρα οι ανιχνευτές του Sitting Bull είδαν μια δεύτερη στρατιά να έρχεται προς την κοιλάδα του Little Bighorn. Καίγοντας ξερά χόρτα σαν προπέτασμα καπνού, οι δυνάμεις των Ινδιάνων διέλυσαν την κατασκήνωση και κατευθύνθηκαν προς τα βουνά του Big Horn.

Νέα από τη μάχη έφτασαν τον έξω κόσμο, στις 4 Ιουλίου του 1876, ρίχνοντας ένα σκοτεινό πέπλο, στη γιορτή του έθνους για την 100η επέτειο της Ανεξαρτησίας.

Δηλώσεις και ομιλίες από την Αρχηγό των Nez Perce, Joseph

Οι πρώτοι λευκοί του λαού σας, που ήρθαν στη χώρα μας, ήταν οι Lewis και Clark. Έφεραν πολλά πράγματα που ο λαός μας δεν είχε ξαναδεί. Μιλούσαν ευθέως και ο λαός μας έκανε μια μεγάλη γιορτή για αυτούς, σαν απόδειξη του ότι οι καρδιές τους ήταν φιλικές. Έκαναν δώρα στους αρχηγούς μας και ο λαός μας έκανε δώρα σ’ εκείνους. Είχαμε πολλά άλογα, από τα οποία τους δώσαμε ότι χρειάζονταν και εκείνοι μας έδωσαν όπλα και καπνό σαν ανταπόδοση. Όλοι οι Nez Perce, έπιασαν φιλίες με τους Lewis και Clark και συμφώνησαν να τους αφήσουν να περάσουν μέσα από τη χώρα τους και ποτέ να μην κάνουν πόλεμο με τους λευκούς. Αυτή την υπόσχεση οι Nez Perce, ποτέ δεν την παραβίασαν.

Για λίγο ζούσαμε ήσυχα. Αλλά αυτό δε μπορούσε να κρατήσει. Οι λευκοί βρήκαν χρυσό στα βουνά, γύρω από την περιοχή του Winding Water. Έκλεψαν πολλά άλογα από μας και δε μπορούσαμε να τα πάρουμε πίσω, γιατί είμαστε Ινδιάνοι. Οι λευκοί είπαν ψέματα ο ένας για τον άλλο. Έδιωξαν μακριά πολλά από τα κοπάδια μας. Κάποιοι λευκοί μάρκαραν τα νεαρά ζώα μας, έτσι ώστε να μπορούν να τα διεκδικήσουν. Δεν είχαμε φίλους που θα παρουσίαζαν τα ζητήματά μας ενώπιον των Συμβουλίων του Νόμου. Εγώ είχα την εντύπωση, ότι κάποιοι λευκοί στην Wallowa, έκαναν αυτά τα πράγματα επίτηδες για να ξεκινήσουν πόλεμο.

Ήξεραν ότι δεν ήμασταν αρκετά δυνατοί, για να τους πολεμήσουμε. Εργάστηκα σκληρά για να αποφύγω τις φασαρίες και την αιματοχυσία. Παραδώσαμε κάποια κομμάτια από τη χώρα μας στους λευκούς, σκεφτόμενοι ότι τότε θα μπορούσαμε να έχουμε ειρήνη. Κάναμε λάθος. Οι λευκοί δε μας άφηναν ήσυχους. Θα μπορούσαμε να είχαμε πάρει εκδίκηση για τις αδικίες πολλές φορές, αλλά δεν το κάναμε. Οποτεδήποτε η Κυβέρνηση έχει ζητήσει βοήθεια εναντίον άλλων Ινδιάνων, ποτέ δεν αρνηθήκαμε. Όταν οι λευκοί ήταν λίγοι και εμείς ήμασταν δυνατοί θα μπορούσαμε να τους είχαμε σκοτώσει, αλλά οι Nez Perce επιθυμούν να ζήσουν με ειρήνη.

Μέσω της συνθήκης που έγινε από άλλες ομάδες των Nez Perce, ο λευκός διεκδίκησε τα εδάφη μου. Προβληματιστήκαμε με τους λευκούς, που συνωστίζονταν πέρα από τη γραμμή. Μερικοί από αυτούς ήταν καλοί και ζήσαμε με ειρηνικούς όρους μαζί τους, αλλά δεν ήταν όλοι καλοί. Σχεδόν κάθε χρόνο ο πράκτορας, ερχόταν από το Lapwai και μας διέταζε στον καταυλισμό. Πάντα απαντούσαμε ότι ήμασταν ικανοποιημένοι να ζούμε στη Wallowa. Ήμασταν προσεκτικοί στο να αρνούμαστε τα δώρα ή τις συντάξεις που προσέφερε.

Κατά τη διάρκεια όλων των χρόνων, από τότε που οι λευκοί ήρθαν στη Wallowa έχουμε απειληθεί και από αυτούς και από τη συνθήκη Nez Perce. Είχαμε μερικούς καλούς φίλους ανάμεσα στους λευκούς, και αυτοί πάντα συμβούλευαν τους ανθρώπους μου να υπομένουν αυτούς τους χλευασμούς, χωρίς διαμάχες. Οι νέοι μας, είναι οξύθυμοι και είχα μεγάλη φασαρία για να τους κρατήσω να μην κάνουν επιπόλαια πράγματα.

Κουβαλώ ένα βαρύ φορτίο στην πλάτη μου από τότε που ήμουν αγόρι. Έμαθα ότι ήμασταν λίγοι, ενώ οι λευκοί πολλοί και δε μπορούσαμε να κάνουμε αυτό που θέλαμε με αυτούς. Ήμασταν σαν ελάφια. Ήταν σαν αρκούδες. Είχαμε μια μικρή χώρα. Η δική τους χώρα ήταν μεγάλη. Ήμασταν ευχαριστημένοι, να αφήνουμε τα πράγματα να παραμείνουν όπως το Μεγάλο Πνεύμα, τα έφτιαξε. Εκείνοι όχι, και θα άλλαζαν τα βουνά και τα ποτάμια αν δεν τους βόλευαν.

Συνεχίζεται....

Όταν παραδόθηκε στα βουνά Bear Paw, το 1877

Πείτε στο στρατηγό Howard ότι γνωρίζω την καρδιά του. Ότι μου είπε πριν το έχω στην καρδιά μου. Κουράστηκα να πολεμώ. Οι αρχηγοί μας σκοτώθηκαν. Ο Tu-hul-hil-sote είναι νεκρός. Οι γέροι είναι όλοι νεκροί. Είναι οι νέοι που τώρα λένε ναι ή όχι. Εκείνος που οδήγησε τους νέους(ο αδερφός του Joseph ο Alikut) είναι νεκρός. Κάνει κρύο και δεν έχουμε κουβέρτες. Τα μικρά παιδιά πεθαίνουν από το κρύο. Ο λαός μου—μερικοί από αυτούς έχουν φύγει προς τους λόφους και δεν έχουν ούτε κουβέρτες ούτε φαγητό. Κανείς δε ξέρει που είναι—ίσως πεθαίνουν από το κρύο.

Θέλω να έχω καιρό να ψάξω για τα παιδιά μου και να δω πόσα από αυτά μπορώ να βρω. Ίσως τα βρω ανάμεσα στους νεκρούς. Ακούστε με αρχηγοί μου, η καρδιά μου είναι άρρωστη και λυπημένη. Από εκεί που τώρα στέκεται ο ήλιος δε θα πολεμήσω άλλο εναντίον των λευκών.

Από μια επίσκεψή του στην Washington D.C., το 1879

Επιτέλους μου δόθηκε η άδεια να έρθω στην Washington και να φέρω το φίλο μου Yellow Bull και το διερμηνέα μας μαζί μου. Είμαι χαρούμενος που ήρθα. Έχω σφύζει τα χέρια με αρκετούς καλούς φίλους, αλλά είναι κάποια πράγματα που θέλω να ξέρω και που κανείς δε δείχνει να μπορεί να τα εξηγήσει. Δε μπορώ να καταλάβω πως η Κυβέρνηση στέλνει έναν άνθρωπο να μας πολεμήσει, όπως έστειλε το Στρατηγό Miles, και μετά δεν κρατά το λόγο της. Μια τέτοια κυβέρνηση έχει κάτι λάθος.

Δε μπορώ να καταλάβω γιατί επιτρέπεται σε τόσους πολλούς αρχηγούς να μιλούν με τόσο διαφορετικούς τρόπους, και να υπόσχονται τόσο διαφορετικά πράγματα. Έχω δει το Μεγάλο Πατέρα Αρχηγό (τον Πρόεδρο Hayes), τον Επόμενο Μεγάλο Αρχηγό (το Γραμματέα των Εσωτερικών), τον Εντεταλμένο Αρχηγό, τον Αρχηγό του Νόμου, και πολλούς άλλους αρχηγούς του νόμου (μέλη του Κογκρέσου) και όλοι λένε ότι είναι φίλοι μου, και ότι θα έχω δικαιοσύνη, αλλά ενώ όλων τα στόματα μιλούν σωστά δεν καταλαβαίνω γιατί τίποτα δε γίνεται για τους ανθρώπους μου. Έχω ακούσει λόγια και λόγια αλλά τίποτα δεν έχει γίνει.
Τα καλά λόγια δεν κρατούν πολύ εκτός και αν οδηγούν κάπου. Τα λόγια δεν πληρώνουν για τους νεκρούς ανθρώπους μου. Δεν πληρώνουν για τη χώρα μου που τώρα κατακλύζεται από τους λευκούς. Δεν προστατεύουν τον τάφο του πατέρα μου. Δεν πληρώνουν για τα άλογα και τα ζώα μου.

Τα καλά λόγια δε μου δίνουν πίσω τα παιδιά μου. Τα καλά λόγια δε θα κάνουν αληθινή την υπόσχεση του πολεμικού σας αρχηγού, του Στρατηγού Miles. Τα καλά λόγια δε θα δώσουν στους ανθρώπους μου ένα σπίτι όπου θα μπορούν να ζήσουν με ειρήνη και να φροντίζουν τους εαυτούς τους. Είμαι κουρασμένος από τα λόγια που καταλήγουν στο τίποτα. Κάνει την καρδιά μου άρρωστη όταν θυμάμαι όλα τα καλά λόγια και όλες τις αθετημένες υποσχέσεις. Έχουν ειπωθεί πολλά από ανθρώπους που δεν είχαν το δικαίωμα να μιλήσουν.

Πολλές παρερμηνεύσεις, πολλές παρεξηγήσεις έχουν μπει μεταξύ των λευκών και των Ινδιάνων. Εάν ο λευκός θέλει να ζήσει με ειρήνη με τον Ινδιάνο μπορεί να ζήσει με ειρήνη. Δε χρειάζεται να υπάρχουν φασαρίες. Φερθείτε σε όλους τους ανθρώπους το ίδιο. Δώστε τους τους ίδιους νόμους. Δώστε σε όλους μια ίση ευκαιρία να ζήσουν και αναπτυχθούν. Όλοι οι άνθρωποι φτιάχτηκαν από το ίδιο Μεγάλο Πνεύμα Αρχηγό.

Είναι όλοι αδέρφια. Η γη είναι η μητέρα όλων των ανθρώπων, και όλοι θα έπρεπε να έχουν ίσα δικαιώματα σε αυτήν. Θα μπορούσατε κιόλας να περιμένετε από τα ποτάμια να κυλούν ανάποδα όπως και από οποιονδήποτε άνθρωπο γεννήθηκε ελεύθερος ότι θα έπρεπε να είναι ικανοποιημένος μαντρωμένος και στερημένος από την ελευθερία του, του να πηγαίνει όπου θέλει.

Εάν δέσεις ένα άλογο σε ένα πάσσαλο, περιμένεις να χοντρύνει; Εάν μαντρώσεις ένα Ινδιάνο σε ένα μικρό κομμάτι γης και τον υποχρεώσεις να μείνει εκεί, δε θα είναι ευχαριστημένος ούτε θα αναπτυχθεί ή θα ευημερήσει. Έχω ρωτήσει μερικούς από τους Μεγάλους Λευκούς Αρχηγούς από πού παίρνουν την εξουσία τους, για να λένε σε ένα Ινδιάνο ότι θα μείνει σε ένα μέρος, ενώ βλέπει τους λευκούς να πηγαίνουν όπου θέλουν. Δε μπορούν να μου πουν.
Το μόνο που ζητώ από την Κυβέρνηση είναι να μου φέρονται, όπως φέρονται σε όλους τους άλλους ανθρώπους. Εάν δε μπορώ να πάω στο δικό μου σπίτι, αφήστε με να έχω ένα σπίτι σε μια χώρα όπου οι άνθρωποί μου δε θα πεθάνουν τόσο γρήγορα. Θα ήθελα να πάω στην Κοιλάδα Bitter Root. Εκεί οι άνθρωποί μου θα ήταν ευτυχισμένοι. Εκεί όπου είναι τώρα, πεθαίνουν. Τρεις έχουν πεθάνει από τότε που έφυγα για να έρθω στην Washington.

Όταν σκέφτομαι την κατάστασή μας, η καρδιά μου είναι βαριά. Βλέπω άντρες της φυλής μου να τους φέρονται σαν σε παράνομους και να τους πηγαίνουν από περιοχή σε περιοχή, ή να τους πυροβολούν σα ζώα.

Ξέρω πως η φυλή μου πρέπει να αλλάξει. Δε μπορούμε να κρατήσουμε τα δικά μας με τους λευκούς όπως είμαστε. Ζητάμε μόνο μια ίση ευκαιρία να ζήσουμε όπως οι άλλοι ζουν. Ζητάμε να αναγνωριστούμε ως άνθρωποι. Ζητάμε ο ίδιος νόμος να ισχύει το ίδιο για όλους. Εάν ένας Ινδιάνος παραβιάσει το νόμο, να τον τιμωρήσετε σύμφωνα με το νόμο. Εάν ένας λευκός παραβιάσει το νόμο, να τον τιμωρήσετε επίσης.

Αφήστε με να είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος, ελεύθερος να ταξιδεύω, ελεύθερος να δουλεύω, ελεύθερος να εμπορεύομαι όπου επιλέγω, ελεύθερος να επιλέγω τους δασκάλους μου, ελεύθερος να ακολουθήσω τη θρησκεία των προγόνων μου, ελεύθερος να μιλάω, να σκέφτομαι και ενεργώ για τον εαυτό μου και θα υπακούσω κάθε νόμο ή θα υποταχθώ στην τιμωρία.

Οποτεδήποτε οι λευκοί φερθούν στους Ινδιάνους όπως φέρονται μεταξύ τους τότε δε θα έχουμε άλλους πολέμους. Θα είμαστε όλοι όμοιοι -αδέρφια ενός πατέρα και μιας μητέρας, με ένα ουρανό από πάνω μας και μια χώρα γύρω μας και μια κυβέρνηση για όλους. Τότε το Μεγάλο Πνεύμα Αρχηγός που κυβερνά επάνω θα χαμογελάσει σε αυτή τη γη και θα στείλει βροχή να ξεπλύνει τους ματωμένους λεκέδες που έγιναν από χέρια αδερφών πάνω στο πρόσωπο της γης. Για εκείνη την ώρα οι Ινδιάνοι περιμένουν και προσεύχονται. Ελπίζω πως δε θα φτάσουν άλλα βογκητά πληγωμένων αντρών και γυναικών στα αυτιά του Μεγάλου Πνεύματος Αρχηγού επάνω, και ότι όλοι οι άνθρωποι θα είναι ένα.

Ο Hin-mah-too-yah-lat-kekht μίλησε για το λαό του.

Πηγή βιογραφία Nez Perce, Joseph

The Biography of a Great Indian, Wilson-Erickson, 1936
Chester Anders Fee, Chief Joseph

Trail of Tears
"Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑΣ ΤΩΝ ΔΑΚΡΥΩΝ"

Κατά την διάρκεια του 1838-1839, χιλιάδες μέλη της φυλής των Cherokee πέθαναν σε μία βίαιη μετακίνηση από τα μέρη τους στα Νοτιανατολικά των Ηνωμένων Πολιτειών στην σημερινή τους θέση στην Βορειοανατολική Οκλαχόμα. Ο δρόμος που οι ομοσπονδιακοί στρατιώτες ανάγκασαν την φυλή να περπατήσει ονομάστηκε «Nunna daul Tsunyi», που στην γλώσσα των Cherokee σημαίνει «Τα Βήματα όπου Κλάψαμε.» Στα Αγγλικά, η μετακίνηση αυτή έμεινε γνωστή με το όνομα Trail of Tears.

Ήταν Μάρτιος του 1839 όταν οι τελευταίες ομάδες των Cherokee έφτασαν στην σημερινή Οκλαχόμα. Εκατόν πενήντα χρόνια μετά, το 1989 η Φυλή παρατηρούσε τα αποτελέσματα του ταξιδιού αυτού. Πριν την απόφαση να γιορτάζεται η ημερομηνία αυτή, υπήρξε μεγάλη σκέψη, εξαιτίας της λεπτότητας του όλου θέματος που μέχρι σήμερα παραμένει βαθιά χαραγμένο στις μνήμες όλων. Η απόφαση λήφθηκε όταν κάποιοι λάτρεις παλιών σιδηροδρομικών βαγονιών, που δεν είχαν σχέση με την φυλή, ακολούθησαν τα βήματα των Cherokee στο ίδιο ταξίδι.
Ήταν η κατάλληλη ώρα για να ξεκαθαριστούν ορισμένα θέματα.

Οι περισσότεροι από τους Cherokee δεν έκαναν το ταξίδι με βαγόνια. Το αντίθετο. Δεν είχαν ούτε την επιλογή, ούτε την πολυτέλεια για κάτι τέτοιο. Οι ηλικιωμένοι και τα μικρά παιδιά τοποθετήθηκαν σε βαγόνια, αλλά οι περισσότεροι έκαναν το ταξίδι με τα πόδια, ή τους έβαλαν σαν κοπάδια ζώων σε μικρές βάρκες. Μερικοί, ήταν αλυσοδεμένοι. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν ή σημαδεύτηκαν σωματικά, πνευματικά και ψυχικά.

Δεν ήταν μια φιλική μετακίνηση. Ήταν άσχημη και ανεπιθύμητη. Για πολλούς Cherokee, ήταν θανάσιμη. Το χειρότερο μέρος του ολοκαυτώματος ήταν ότι σήμαινε την ταυτόχρονη έλλειψη των φυλετικών γνώσεων και παραδόσεων. Όταν λοιπόν η ημερομηνία αυτή διακρίθηκε, 150 χρόνια αργότερα, δεν υπήρξαν εορτασμοί. Δεν υπήρχαν εκδηλώσεις. Κανείς δεν γελούσε. Δεν υπήρχε απολύτως τίποτα για το οποίο θα μπορούσε κάποιος να χαρεί. Ήταν μια ιερή στιγμή, μια πολύ συναισθηματική ώρα. Ήταν μια τραγωδία. Έφερνε πόνο στους ανθρώπους που φαινόταν πως δεν θα έφευγε ποτέ.

Για να καταλάβουμε το νόημα που είχε η μετακίνηση των Cherokee από τα εδάφη τους, πρέπει να γυρίσουμε πολύ πίσω στον χρόνο. Οι ρίζες της μετακίνησης βρίσκονται στην εποχή που ο Χριστόφορος Κολόμβος πάτησε το πόδι του στις παραλίες του San Salvador. Αργότερα, με την άφιξη των πάνοπλων κατακτητών, οι ρίζες αυτές μεγάλωσαν και σταθεροποιήθηκαν. Το μίσος και η αδικία ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της αποικιακής περιόδου και μετά το 1700.

Το έτος 1754 σημάδεψε ένα κρίσιμο σημείο στην ιστορία των Cherokee, με την αρχή του Γαλλικού-Ινδιάνικου πολέμου, του τελευταίου από τους τέσσερις αποικιακούς πολέμους ανάμεσα στην Γαλλία και την Αγγλία για τον έλεγχο της Βορείου Αμερικής. Η φυλή των Cherokee διστακτικά, υποστήριξε τους Άγγλους, παρά το γεγονός ότι είχαν πολλές συναλλαγές και με τους Γάλλους. Οι Cherokee είχαν μάλλον προτιμήσει τους Γάλλους από τους Άγγλους σαν ανθρώπους, αλλά η εμπορική τους σχέση με τους Άγγλους ήταν αρκετά καλύτερη. Σε τελική ανάλυση, ορισμένοι Άγγλοι είχαν παντρευτεί γυναίκες των Cherokee.

Με την υπογραφή της Συνθήκης του Παρισιού το 1763, η οποία έδινε τέλος στον πόλεμο, η Γαλλία δεν αποτελούσε πλέον πρόβλημα για την Μεγάλη Βρετανία. Οι Άγγλοι έστρεψαν την προσοχή τους στην δημιουργία περισσότερων συνθηκών με τους Cherokee και τις άλλες φυλές. Οι περισσότερες από τις συνθήκες αυτές αφορούσαν την εκχώρηση γης, όπως το συμβόλαιο που συντάχθηκε το 1775 με το οποίο οι Άγγλοι εξασφάλιζαν από τους Cherokee σχεδόν όλο το σημερινό Kentucky.

Όπως και αν είναι, η απόφαση των Cherokee να υποστηρίξουν τους Άγγλους ήταν δικαιολογημένη. Οι αρχηγοί των Cherokee μπορούσαν να καταλάβουν πως οι αποικίες ήθελαν να επεκταθούν, και ότι η Αγγλία ήθελε να κρατήσει υπό την κυριαρχία της τις αποικίες αυτές. Πάνω σε αυτό το θέμα, τα Βρετανικά συμφέροντα ήταν τα ίδια με τα συμφέροντα των Cherokee. Επιπλέον, η πλειοψηφία των Βρετανών εμπόρων ζούσαν μαζί με τους Cherokee και μεγάλωναν τις οικογένειες τους μαζί τους.

Οι Cherokee έλαβαν μέρος στον Πόλεμο της Επανάστασης στο πλάι των Βρετανών, στην επίθεση του Charleston, στην Νότια Καρολίνα, τον Ιούνιο του 1776. Η Επανάσταση του Charleston -τουλάχιστον για τους Cherokee- ήταν μία άγρια μάχη μεταξύ των Αμερικανών και της φυλής. Η μόνη βοήθεια που έλαβαν οι Cherokee ήταν από τους λευκούς εμπόρους που ζούσαν μαζί τους. Σε λιγότερο από έναν χρόνο, περισσότερες από 50 πόλεις των Cherokee είχαν δεχτεί επίθεση και είχαν καταστραφεί.

Όλες οι καλλιέργειες και οι προμήθειες είχαν επίσης καταστραφεί. Εκατοντάδες Cherokee πέθαναν στο πεδίο μάχης. Στις 20 Μαίου του 1797 οι αρχηγοί των Cherokee υπέγραψαν την πρώτη τους συμφωνία με τους λευκούς Αμερικάνους. Με την συμφωνία αυτή, παραχωρούσαν όλη την υπόλοιπη περιοχή της Νότιας Καρολίνα. Μόλις δυο μήνες αργότερα, μία δεύτερη συμφωνία συντάχθηκε με την οποία γινόταν περαιτέρω παραχώρηση γης.

Δεν ήταν όλοι οι Cherokee σύμφωνοι με τις πρώτες αυτές συμφωνίες. Πολλές εκατοντάδες πολεμιστές μαζί με τις οικογένειές τους, που περιλάμβαναν αρκετούς Άγγλους, υπό την καθοδήγηση του αρχηγού Tsiyu-gunsi-ni, (Αυτός που Σέρνει Κανώ), μετακινήθηκαν στα δυτικά σύνορα όπου δημιούργησαν πέντε νέες πόλεις. Εκεί, ενώθηκαν με μερικούς Creek και Shawnee. Οι ανυπάκουοι αυτοί Cherokee ονομάστηκαν Chickamaugans επειδή εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Chickamauga Creek. Αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τις συνθήκες και συνέχιζαν να τιμούν την συνθήκη με την Μεγάλη Βρετανία.

Αν και η Αμερικάνικη Επανάσταση έληξε επίσημα με την υπογραφή της Συνθήκης του Παρισιού το 1782, οι Chickamaugans συνέχισαν να πολεμούν τους Αμερικανούς επαναστάτες μέχρι το 1794.Αμέσως μετά την δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, έγινε προφανές ότι ήταν η ώρα της σκληρής συγκομιδής των καρπών που είχαν δώσει οι ρίζες του κακού πριν τόσα πολλά χρόνια.

Το 1785, λίγα μόλις χρόνια μετά την συμφιλίωση των Cherokee με τους Αμερικανούς, υπογράφτηκε η πρώτη συνθήκη ανάμεσα στους Cherokee και την Αμερικάνικη Κυβέρνηση στο Hopewell της Νότιας Καρολίνα. Γνωστή ως η συνθήκη της «Ειρήνης και Φιλίας», η συμφωνία αυτή καθόριζε κάποιους εμπορικούς κανόνες και ανέφερε πως οι Cherokee θα ήταν υπό την προστασία των Ηνωμένων Πολιτειών και "κανενός άλλου άρχοντα."

Δυστυχώς, αλλά όχι περιέργως, οι όροι της συνθήκης αυτής γρήγορα ακυρώθηκαν. Η συνθήκη δεν περιλάμβανε λίγη γη των Cherokee την οποία ζητούσαν οι λευκοί της Βόρειας Καρολίνα και της Γεωργίας. Το αποτέλεσμα ήταν η αρχή μίας διαφωνίας, κατά την οποία οι Cherokee ήταν στην μέση ενός καυγά ανάμεσα σε δυο πολιτείες. Η λύση θα δινόταν τελικά με την Πορεία των Δακρύων. Σταδιακά, οι Cherokee έμαθαν πως τα μόνα σταθερά στοιχεία στην μάζα των συμφωνιών ανάμεσα σε αυτούς και την Αμερικανική Κυβέρνηση ήταν η διαρκής παραχώρηση γης και το γεγονός ότι οι συνθήκες γίνονταν σεβαστές από τις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο όταν τους βόλευε.

Η αρχική μέθοδος των Ηνωμένων Πολιτειών για την αντιμετώπιση των Ινδιάνων -μια διαδικασία που περιλάμβανε την συστηματική γενοκτονία, την κλοπή της περιουσίας τους και την ολική υποδούλωση- έφτασε στην ακμή της το 1830 υπό την ομοσπονδιακή πολιτική του Προέδρου Andrew Jackson. Περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο Πρόεδρο, χρησιμοποίησε την βία για να μετακινήσει τις ανατολικές φυλές από την γη τους.

Από την αρχή κιόλας της δημιουργίας ενός έθνους, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών είχε πραγματοποιήσει μια ζωηρότατη καμπάνια εξολόθρευσης. Πολλές δεκαετίες πριν την Προεδρία του Jackson, κατά την αρχηγία του Thomas Jefferson, είχε γίνει ήδη φανερό σε πολλούς Ινδιάνους αρχηγούς πως οι ελπίδες για μία φυλετική αυτονομία ήταν μηδαμινές. Το ίδιο και οι σκέψεις για μία ειρηνική συνύπαρξη με τους λευκούς πολίτες.

Μπορεί να φαίνεται ειρωνικό ότι ο Jefferson -ένας ευφυής και εμπνευσμένος αρχηγός που συχνά χαρακτηριζόταν ως ένας τρομερά έξυπνος άνθρωπος με μεγάλη αντίληψη- ήταν ο αρχιτέκτονας του προγράμματος της Ινδιάνικης μετακίνησης. Μερικοί άνθρωποι το θεωρούν περίεργο ότι αυτός ο πνευματικός άνθρωπος -που δήλωνε αφοσιωμένος στην φιλελευθερισμό και ο οποίος είχε συντελέσει στην δημιουργία της Αμερικάνικης δημοκρατίας όταν,

το 1776, έγραψε την Δήλωση Ανεξαρτησίας-μπορούσε να σκεφτεί ένα σχέδιο για την μετατόπιση όλων των Ιθαγενών Αμερικάνων που ζούσαν στα ανατολικά του ποταμού Mississippi στις δυτικές περιοχές. Οι υψηλόφρονες φιλελεύθεροι που πίστευαν στην ιμπεριαλιστική πολιτική και αμφέβαλλαν για το κατά πόσο οι Ινδιάνοι ήταν άνθρωποι ή αν είχαν ψυχές, ήταν αρκετοί στις ημέρες του Jefferson, και δυστυχώς, είναι αρκετοί και σήμερα.