Ένα μικρό ποσοστό των «νευροφυτικών» ασθενών, οι οποίοι θεωρούνται γενικά ανίκανοι να σκεφτούν και να επικοινωνήσουν, στην πραγματικότητα έχει κάποιου είδους συνείδηση και να αντιλαμβάνεται το περιβάλλον, αποκαλύπτει ένα εντυπωσιακό πείραμα που βασίστηκε σε τομογραφίες.
Οι ερευνητές εξέτασαν 54 «αναίσθητους» ασθενείς, στους οποίους έκαναν ερωτήσεις που μπορούσαν να απαντηθούν με «ναι» ή «όχι». Για να απαντήσουν καταφατικά, οι εξεταζόμενοι έπρεπε να φανταστούν ότι παίζουν τένις, ενώ για να απαντήσουν αρνητικά έπρεπε να σκεφτούν ότι περπατούν μέσα στο σπίτι τους.
Η νοητική απεικόνιση αυτών των δύο δραστηριοτήτων ενεργοποιεί διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες μπορούν να ανιχνευθούν με την την τεχνική του λειτουργικού μαγνητικού συντονισμού (fMRI), μια παραλλαγή της μαγνητικής τομογραφίας.
Πράγματι, πέντε από τους 54 ασθενείς μπορούσαν να αποκριθούν, έστω και εν μέρει, στις ερωτήσεις των ερευνητών.
«Μείναμε άναυδοι» σχολιάζει ο Μάρτιν Μόντι της Μονάδας Γνωσιακών και Εγκεφαλικών Επιστημών του Κέμπριτζ, μέλος της ομάδας που δημοσιεύει τη μελέτη στο New England Journal of Medicine. Στην έρευνα συμμετείχε και το Πανεπιστήμιο της Λιέγης στο Βέλγιο.
Ο συνεργάτης του Μόντι Αντριαν Όουεν είχε γίνει πρωτοσέλιδο πριν από τέσσερα χρόνια όταν πραγματοποίησε το πείραμα για πρώτη φορά σε μια γυναίκα που βρισκόταν σε άγρυπνο κώμα (σε κώμα αλλά με τα μάτια ανοιχτά).
Έκπληκτοι από τα αποτελέσματα εκείνου του πειράματος, οι συγγενείς ασθενών που νοσηλεύονται σε νευροφυτική κατάσταση έχουν αρχίσει να ζητούν εξετάσεις τομογραφίας σε μια απελπισμένη προσπάθεια να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους.
Φαίνεται όμως ότι η ικανότητα συνείδησης, έστω και περιορισμένης, είναι σπάνιο φαινόμενο στους νευροφυτικούς ασθενείς.
Οι 54 ασθενείς της μελέτης είχαν διαγνωστεί ότι βρίσκονταν είτε σε νευροφυτική κατάσταση είτε σε «ελάχιστα συνειδητή» κατάσταση, στην οποία μπορούν περιστασιακά να ανταποκριθούν έμμεσα σε προφορικές εντολές, όχι όμως και να επικοινωνήσουν.
Μόνο πέντε αποκρίθηκαν θετικά στο τεστ με τον μαγνητικό τομογράφο, από τους οποίους οι τέσσερις είχαν θεωρηθεί νευροφυτικοί. Σε δύο περιπτώσεις η διάγνωση άλλαξε σε ελάχιστα συνειδητή κατάσταση.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η περίπτωση ενός 22χρονου που είχε μείνει «φυτό» έπειτα από τροχαίο που του προκάλεσε σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες. Οι τομογραφίες έδειξαν ότι σε πέντε από τις έξι περιπτώσεις ο νεαρός μπορούσε να απαντήσει σε προσωπικές ερωτήσεις όπως «Είναι το όνομα του πατέρα σου Αλεξάντερ;».
Παρά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα, οι ερευνητές τονίζουν ότι μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό των ασθενών σε κώμα δείχνουν σημεία συνειδητότητας. Επιπλέον, η τεχνική fMRI δεν προσφέρεται για το διαγνωστικό έλεγχο αυτών των ασθενών στην κλινική πράξη και θα πρέπει να αντικατασταθεί από κάποιο απλούστερο σύστημα δίπλα στο κρεβάτι των ασθενών.
Φόρουμ 